Welkom in het tijdperk waarin je echt álles kan huren. Vroeger bleef het bij huizen, auto’s en fietsen. Tegenwoordig lijkt iets ‘bezitten’ ook eerder virtueel dan fysiek. Kan je in een digitale wereld wel nog een échte eigendom hebben?
Bezit is blijkbaar ouderwets, iets voor de pre-internetgeneratie, met hun stoffige dvd-kasten en cd-rekken. Tegenwoordig hebben we snel toegang tot bijna eender welk medium en dat voelt lekker modern. Eén klik en je hebt een eindeloze bibliotheek aan films, muziek of games binnen handbereik. Tot je favoriete serie of spel ineens verdwijnt… Geen waarschuwing, geen afscheid. Gewoon weg. En die dvd-box waar je vroeger op kon vertrouwen? Die bestaat allang niet meer. Jammer, want je had die nu echt kunnen gebruiken.
Kopen is niet kopen
Neem Sex Education, de populaire Netflix-serie waar iedereen het over had. Een award-winnende hit, vier seizoenen lang kijkplezier. Maar een fysieke release? Nada. Dus stel je voor dat Netflix over een paar jaar besluit dat ze ruimte nodig hebben voor nóg een serie over ongemakkelijke middelbare scholieren. Wat gebeurt er met Sex Education? Puff. Weg. Het enige wat je dan nog kunt doen, is hopen dat iemand een illegale torrent heeft geüpload. Want legaal kijken? Vergeet het maar. Hetzelfde geldt voor muziek. Denk je dat je een album ‘koopt’ op Spotify? Welnee, je hebt een licentie om het te streamen zolang je betaalt. En als de artiest besluit om ruzie te maken met het platform, sta je daar. Kijk maar naar Taylor Swift, die ooit haar hele discografie van Spotify haalde. Je zorgvuldig samengestelde playlist was ineens zo leeg als je koelkast na een lange werkdag. Handig, toch? Games maken het nóg erger. Je denkt dat je een game bezit als je hem op Steam koopt? Niet echt. Je hebt alleen tijdelijke toegang. Als je account wordt gehackt of je per ongeluk iets doet wat Steam niet leuk vindt, ben je je hele bibliotheek kwijt. En fysieke exemplaren? Die zijn inmiddels zeldzamer dan een fatsoenlijke klantenservice-ervaring. Verlies je je account, dan verlies je ook de honderden euro’s die je hebt uitgegeven. Oh, en als de servers van je favoriete spel worden afgesloten? Dan kan je je voortgang en uren speeltijd ook meteen afschrijven.
Is hybride-aanpak de toekomst?
Het ergste is wel dat je over een aantal jaren niet eens meer de geweldige series die je ooit keek, kan laten zien aan je (klein)kinderen, familie of vrienden. Terwijl de inmiddels half afgeraffelde plaat van The Beatles nog steeds een beetje leven in zich heeft, verdwijnt jouw digitale collectie als sneeuw voor de zon. Misschien is het tijd om bezit weer wat hipper te maken. Streamingdiensten en gameplatforms zouden hybridemodellen kunnen aanbieden, zodat je naast toegang ook écht eigenaar kan worden. Waarom kan Netflix geen blu-ray-boxen van zijn grootste hits uitbrengen? En als Spotify ons albums zou laten downloaden, zouden we zelfs een back-up hebben voor als onze wifi weer eens kuren heeft. Maar ja, waarom zouden bedrijven ons controle geven als ze ons afhankelijk kunnen houden? Uiteindelijk brengt dat veel meer op. Denk dus even na voordat je weer een abonnement afsluit: wil je echt dat je hele digitale leven slechts een tijdelijk privilege is? Of verdient het iets beters? Misschien wordt het tijd om weer een beetje ouderwets te worden.
