De stap van 1080p naar 4K voelde vrij groot. Vier keer zoveel pixels zorgt toch echt duidelijk voor een veel scherper beeld. Maar als 8K ook weer vier keer zoveel pixels heeft als 4K, en 8K-tv’s al beschikbaar zijn, waarom raakt het dan niet helemaal ingeburgerd? Natuurlijk duurt het altijd even voordat een nieuwe technologie beschikbaar wordt gemaakt voor de consument en vervolgens ook weer een tijdje voordat de nieuwe technologie ook echt mainstream wordt, als dat al gebeurt.
In 2024 zullen heel veel mensen onderhand wel een 4K-tv in huis hebben, maar dat heeft ook vrij lang geduurd. Er moest vanalles veranderen voordat 4K ook echt als realistisch en gewenst werd gezien. Natuurlijk is de techindustrie altijd op zoek naar het volgende, betere, grotere product, maar of de tv-wereld snel 8K wordt, is nog maar de vraag. Op papier klinkt het verviervoudigen van het aantal pixels op je tv natuurlijk erg aantrekkelijk, maar er zijn meerdere factoren die de overstap van 4K naar 8K in de weg zitten. Sommige van deze factoren zullen ongetwijfeld worden opgelost, maar andere factoren kunnen misschien ook wijzen op het feit dat 8K voor de consument gewoon niet zo interessant is als 4K was.
Karig aanbod
Het is niet zo dat 8K pas net is aangekondigd en eigenlijk alleen nog maar op prototypes bestaat. Sterker nog: de eerste prototypes van 8K-tv’s werden inmiddels alweer meer dan tien jaar geleden vertoond tijdens CES in 2012. Toen toonde Sharp zijn eerste 8K-tv’s, die overigens wel pas een aantal jaren daarna beschikbaar werden. Ook bedrijven als Panasonic, LG, Samsung, Sony en Hisense zijn in de jaren daarna aan de slag gegaan met het ontwikkelen van 8K-tv’s en langzamerhand verschenen er ook echt modellen die beschikbaar waren voor consumenten. Wanneer we nu echter kijken naar het aanbod van 8K-tv’s bij al deze bedrijven, dan zien we dat dit aanbod (in België) momenteel toch wel erg karig is. Sharp biedt alleen 8K-schermen aan voor professionele doeleinden, Panasonic biedt geen enkele 8K-tv aan, LG heeft alleen zijn nieuwste model uit de OLED Z-serie, Samsung heeft maar liefst vier 8K-modellen in de aanbieding, ook Sony vermeldt vier modellen op zijn website (waarvan er bij drie geen prijzen beschikbaar zijn) en Hisense heeft net als Panasonic geen enkele 8K-tv in zijn aanbod. Van al die bekende merken zijn er bij elkaar (in het beste geval) dus maar negen 8K-tv’s beschikbaar. Als fabrikanten 8K willen verkopen, moeten ze het ook echt breed beschikbaar maken.
De Sharp LV-85001 (85 inch) was de eerste 8K-tv die als prototype tijdens CES 2012 werd vertoond.
HD-tijdperk duurt voort
Een probleem waar we bij de overschakeling naar 4K al last van hadden, is dat zelfs nu in 2024 het HD-tijdperk nog niet helemaal voorbij is. Er mag dan wel een redelijk groot aanbod van 4K-content zijn, via allerlei bronnen, maar de traditionele televisiezenders houden nog stug vast aan HD-kwaliteit en in sommige gevallen zelfs nog SD-kwaliteit. Als het aan de tv-kanalen had gelegen, had nog steeds vrijwel niemand een 4K-tv nodig gehad. Nu zullen mensen met een interesse in technologie en jongere doelgroepen (die vrijwel geen live televisie meer kijken en alleen maar streamingdiensten gebruiken) veel meer interesse hebben in een hogere resolutie. Veel streamingdiensten bieden immers tegenwoordig wel meer dan genoeg 4K-content aan. Voor de grote doelgroep mensen die nog wel gewoon naar live televisie kijkt en het daar ook vooral bij houdt, is er niet echt een reden om een 4K-tv aan te schaffen (laat staan een 8K-tv). Als er misschien net één of twee nietszeggende zenders zijn die content in 4K aanbieden en de rest is HD of lager, dan voelt het ook niet alsof je een hogere resolutie nodig hebt. Is het grote deel van de zenders waar je graag naar kijkt ineens in 4K beschikbaar, dan voelt het alsof je iets mist en wordt zo’n tv ook ineens veel interessanter. Hetzelfde moet ook nog gebeuren bij 8K, maar dat lijkt dus nog verder weg te zijn.
Bij het gebrek aan 8K-content moeten we het maar doen met upscaling van 4K-content (en nog lagere resoluties).
Waar is de 8K-content?
Oké, live televisie in 8K is dus waarschijnlijk nog erg ver weg, maar kan je dan wel al (genoeg) 8K-content vinden op andere plaatsen? Dat is een belangrijke vraag, want zonder 8K-content is een 8K-tv gewoon een veel te dure 4K-tv. Nu beschikken de 8K-tv’s van bijvoorbeeld Samsung en LG wel over slimme AI-processoren waarmee ze 4K-content of content met een nog lagere resolutie kunnen ‘upscalen’ naar 8K. Hierbij vult AI eigenlijk gewoon de ruimte tussen de bestaande pixels in. Dat kan vrij goede resultaten opleveren en er dus soms ook merkbaar scherper uitzien dan dezelfde beelden zonder upscaling, maar om echt het meeste te halen uit alle pixels die je tot je beschikking hebt bij een 8K-tv, heb je ook echt een 8K-videobron nodig. Bovendien zijn er natuurlijk ook camera’s nodig die in 8K kunnen opnemen. Gelukkig zijn er de voorbije jaren wel steeds meer van dit soort camera’s verschenen, maar ze zijn niet bepaald goedkoop en worden daarnaast vaak ook nog gebruikt voor 4K-opnames. Het grootste probleem met het aanbieden van content in zulke hoge resoluties is de hoeveelheid data die erbij komt kijken. Ook het streamen van 4K-content vereist al een erg goede verbinding om die grote hoeveelheid gegevens snel genoeg te kunnen ontvangen. Dat wordt alleen maar erger en als de huidige internetinfrastructuur er al voor zorgt dat soepel in 4K streamen voor velen problematisch is, dan heeft 8K-content geen schijn van kans. Nu kan je los van die content met sommige apparaten wel je eigen 8K-video’s opnemen en op een 8K-tv afspelen of een handjevol 8K-video’s op YouTube terugvinden, maar dat is niet overtuigend genoeg voor zo’n grote aankoop.
Hoeveel pixels zijn te veel pixels?
Bij 4K (UHD) heb je te maken met vier keer zoveel pixels als bij 1080p (Full HD). Dat zorgt voor een heel groot verschil in scherpte, al zal ook niet iedereen dit verschil merken zonder een directe vergelijking. Bij 8K wordt vervolgens die 4K-resolutie weer verviervoudigd. Dat betekent dat 8K zestien keer meer pixels heeft dan 1080p. Dat klinkt ook weer als een heel groot verschil, maar is dat ook echt te merken? Technisch gezien kan het menselijk oog wel het verschil zien tussen 4K en 8K, maar het verschil is voor onze ogen echt extreem subtiel. Op een gegeven moment worden de extra pixels simpelweg verwaarloosbaar. We kunnen maar een bepaalde hoeveelheid details in een beeld tot ons nemen en daarna gaan extra pixels niet meer helpen, behalve als je recht voor de tv gaat staan of een gigantisch formaat wil aanschaffen. Zelfs dan is bij de huidige beschikbare maten 4K nog steeds prima en 8K al redelijk overkill. In een bioscoopsetting of in een zakelijke setting waar mensen een hele videomuur willen gebruiken, kan 8K wel goed van pas komen. Dan kunnen zelfs bij 4K de individuele pixels bijvoorbeeld wel zichtbaar worden als ze over een heel groot oppervlak worden verspreid en als je er dan te dichtbij staat. In je woonkamer is het echter maar de vraag of je zelf vanuit je zetel het verschil kan zien tussen 4K en 8K. Het feit dat het aanbod aan 8K-tv’s dus ook zo beperkt is, suggereert misschien ook dat de tv-fabrikanten zelf ook doorhebben dat ze zich momenteel beter op andere verbeteringen kunnen focussen, zoals het verhogen van de helderheid, het verbeteren van het contrast en het tegenwerken van weerspiegelingen. Dit zijn dan ook de trends die we momenteel vooral veel zien bij de vlaggenschepen van bekende merken. LG promoot bijvoorbeeld zijn 8K Z-modellen veel minder hard dan zijn 4K B-, C-, en G-modellen.
8K betekent een resolutie van 7680 x 4320 pixels, oftewel ongeveer 33 miljoen pixels.
De prijs is een dealbreaker
Een ander groot probleem waar natuurlijk veel nieuwe technologieën last van hebben, is een erg hoge prijs bij de eerste paar generaties. In eerste instantie kost het veel geld om onderzoek te doen naar nieuwe technologieën en die vervolgens door te ontwikkelen. Fabrikanten weten daarnaast ook dat het zeer onwaarschijnlijk is dat nieuwe producten meteen massaal omarmd worden. Dat betekent dat ze beginnen met een zeer beperkt aanbod en dat maakt het productieproces duurder (minder efficiënt) dan wanneer ze te maken hebben met massaproductie. Die extra kosten worden natuurlijk doorgerekend aan de consument. Zo kom je als gebruiker in een situatie terecht waarin de 77-inch LG OLED evo Z3 8K Smart TV je bijna 10.000 euro kost en de nieuwere 77-inch LG OLED evo AI G4 4K Smart TV je minder dan de helft kost en ook dat is al een enorm premium oled-model. 8K wordt uiteindelijk pas echt interessant voor consumenten als het te betalen is, maar het wordt ook pas te betalen als er genoeg interesse is en net daar zal het schoentje nog wel een aantal jaren blijven knellen.
- Lees ook: De beste smart-tv’s in 2024
